Edukacja w Jastrzębiu-Zdrój: Alarmujący deficyt miejsc i brak wizji! Apel do Wiceprezydenta Andrzeja Matusiaka

Jastrzębie-Zdrój, 21 lipca 2025 – Do redakcji Jas24info.pl docierają liczne zapytania od zaniepokojonych rodziców absolwentów ósmych klas, którzy z trwogą obserwują tegoroczny nabór do szkół ponadpodstawowych. Analiza dostępnych statystyk (stan na 20 lipca 2025 r.) niestety potwierdza te obawy, malując obraz, który powinien wzbudzić poważne zaniepokojenie wśród władz miasta i mieszkańców. Dane te bezlitośnie obnażają poważne niedobory miejsc oraz, co gorsza, brak spójnej wizji w dostosowaniu oferty edukacyjnej do realnych potrzeb rynku pracy i długoterminowej strategii rozwoju miasta. Jastrzębie-Zdrój, miasto stojące u progu transformacji, zdaje się ignorować kluczowy element swojej przyszłości – edukację młodego pokolenia.

Alarmujący deficyt miejsc: Młodzież skazana na "ucieczkę" lub kompromisy

Ogólna analiza jest jednoznaczna: w Jastrzębiu-Zdroju brakuje miejsc w szkołach ponadpodstawowych dla wszystkich chętnych absolwentów ósmych klas. Choć władze mogą wskazywać, że dla części kandydatów z pierwszą preferencją miejsca się znajdą, to jest to jedynie pocieszenie w obliczu znacznie szerszego problemu. Łącznie brakuje co najmniej 125 miejsc w szkołach ponadpodstawowych dla kandydatów, którzy wybrali dany oddział na pierwszym miejscu swojej listy preferencji.

Warto wyjaśnić kluczowe pojęcia:

• Liczba chętnych z pierwszą preferencją: To liczba kandydatów, którzy wybrali dany oddział (klasę) lub szkołę jako swój pierwszy i najbardziej pożądany wybór w systemie rekrutacyjnym. Jeśli liczba miejsc jest mniejsza niż liczba chętnych z pierwszą preferencją, oznacza to, że nawet ci najbardziej zdeterminowani uczniowie, którzy postawili na dany kierunek jako priorytet, nie dostaną się do niego. To świadczy o bardzo dużym deficycie miejsc w konkretnych, najbardziej atrakcyjnych dla młodzieży obszarach.

• Ogólna liczba chętnych: To całkowita liczba kandydatów, którzy w ogóle wyrazili zainteresowanie danym oddziałem lub szkołą, niezależnie od tego, czy był to ich pierwszy, drugi, czy kolejny wybór na liście preferencji. Ta liczba jest zawsze wyższa niż liczba chętnych z pierwszą preferencją, ponieważ obejmuje wszystkich, którzy wzięli pod uwagę daną szkołę lub kierunek. Jeśli ogólna liczba chętnych znacznie przewyższa liczbę dostępnych miejsc, oznacza to, że nawet jeśli uda się zaspokoić potrzeby "pierwszych preferencji", to wielu uczniów, którzy również chcieli się tam dostać (ale mieli to jako wybór rezerwowy), i tak nie znajdzie miejsca. To wskazuje na ogólny problem z przepustowością systemu edukacyjnego w mieście.

Szczegółowy obraz niedoborów:

• Licea Ogólnokształcące: Mimo że oferują łącznie 411 miejsc, liczba chętnych ogółem (ponad 1400) jest kilkukrotnie wyższa. Szczególnie bulwersujący jest przypadek klasy "1F mat-fiz" w I Liceum Ogólnokształcącym, która ma 0 miejsc, a mimo to aż 86 chętnych (w tym 7 z pierwszą preferencją). To jawne ignorowanie potrzeb i aspiracji młodzieży. Podobnie klasa "1A_mat-fiz (ang-fra*, niem*)" w IV LO ma 0 miejsc przy 62 chętnych. To nie tylko brak miejsc, to brak możliwości rozwoju w kluczowych dziedzinach. W I LO brakuje łącznie 28 miejsc dla kandydatów z pierwszą preferencją, a w IV LO – 11 miejsc.

• Technika: Oferują łącznie 269 miejsc, ale przy ponad 900 chętnych ogółem. Kierunki takie jak "Technik informatyk", "Technik programista", "Technik mechatronik" – czyli te najbardziej perspektywiczne na dzisiejszym rynku pracy – cieszą się ogromnym zainteresowaniem, które znacznie przewyższa dostępną liczbę miejsc. To oznacza, że zdolna młodzież, która chce kształcić się w nowoczesnych zawodach, jest zmuszona do szukania miejsca poza miastem lub rezygnacji z marzeń. W Technikum nr 1 brakuje łącznie 45 miejsc, a w Technikum nr 4 – 33 miejsc dla kandydatów z pierwszą preferencją.

• Branżowe Szkoły I Stopnia: Oferują łącznie 173 miejsca, przy ponad 400 chętnych ogółem. Kierunek "1B/2 OPERATOR OBRABIAREK SKRAWAJĄCYCH" w Branżowej Szkole I Stopnia Nr 3, gdzie brakuje 2 miejsc dla chętnych z pierwszą preferencją, a ogólna liczba miejsc wynosi 0, był początkowo postrzegany jako absurdalna sytuacja świadcząca o kompletnym niedopasowaniu oferty do popytu. Otrzymaliśmy jednak informację, że szkoła, pomimo niemożności zatrudnienia nauczyciela zawodu dla zaledwie dwóch osób z powodów ekonomicznych, przyjmie zainteresowanych uczniów do klas wielozawodowych, a praktyki zawodu zostaną zorganizowane w prywatnych zakładach. Dzięki temu uczniowie będą mogli zdobyć upragniony zawód, co pozwoli im kontynuować naukę. W Branżowej Szkole I Stopnia Nr 1 brakuje łącznie 6 miejsc.

Wniosek jest brutalny: Jastrzębie-Zdrój nie jest w stanie zapewnić edukacji wszystkim swoim absolwentom ósmych klas, a co gorsza, nie daje im szansy na rozwój w kierunkach, które są najbardziej pożądane i przyszłościowe. To prowadzi do masowego odpływu młodzieży, która szuka lepszych perspektyw w innych miastach, stanowiąc dla Jastrzębia utratę cennego kapitału ludzkiego i intelektualnego.

Ważna uwaga: Pragniemy podkreślić, że wszystkie przedstawione dane opierają się na analizie statystyk rekrutacyjnych ("papierowych analiz") na dzień 20 lipca 2025 r. Choć analiza ta wyraźnie wskazuje na deficyt co najmniej 125 miejsc dla kandydatów z pierwszą preferencją, mamy szczerą nadzieję, że w praktyce, dzięki elastyczności systemu i konkretnym działaniom, sytuacja nie okaże się aż tak drastyczna. Liczymy na to, że wiele z tych problemów okaże się "dmuchaniem na zimne" i że uda się znaleźć rozwiązania dla każdego młodego Jastrzębianina.

Kierunki kształcenia: Wczorajsze rozwiązania na jutrzejsze wyzwania?

Analiza oferowanych kierunków kształcenia ukazuje, że Jastrzębie-Zdrój wciąż tkwi w pewnym rozkroku między przeszłością a przyszłością, nie podejmując wystarczająco odważnych decyzji.

Co jest pozytywne, ale niewystarczające:

• Potencjał w Technikach: Oferowanie kierunków takich jak "Technik informatyk", "Technik programista", "Technik mechatronik", "Technik analityk", "Technik logistyk" czy "Technik fotografii i multimediów" jest krokiem w dobrym kierunku. To zawody przyszłości, zgodne z trendami Przemysłu 4.0 i gospodarki cyfrowej. Problem leży jednak w drastycznie niewystarczającej liczbie miejsc na tych kierunkach, co uniemożliwia zaspokojenie popytu.

• Uniwersalne profile licealne: Profile z rozszerzonym angielskim, matematyką, fizyką, biologią, chemią czy psychologiczno-medyczny są solidną bazą do dalszej edukacji. Jednakże, bez perspektyw kontynuacji nauki na miejscu, stają się one jedynie "trampoliną" do wyjazdu z miasta.

Kierunki problematyczne i wymagające rewizji:

• Dominacja tradycyjnych zawodów w szkołach branżowych: Oferta w Branżowych Szkołach I Stopnia, choć obejmuje potrzebne zawody (kucharz, ślusarz, fryzjer), nie wydaje się być wystarczająco innowacyjna w kontekście transformacji gospodarczej Jastrzębia-Zdroju. Miasto, które odchodzi od górnictwa, potrzebuje nowych filarów rozwoju. Czy te kierunki są modernizowane, aby odpowiadały na nowe technologie i zmieniające się potrzeby rynku?

• "Klasa wielozawodowa": Choć brzmi elastycznie, jej skuteczność jest wątpliwa, jeśli nie zapewnia zaspokojenia konkretnych, rynkowych potrzeb i nie jest ściśle powiązana z lokalnymi realiami.

Brak wizji i silnych powiązań z wyższą edukacją: Jastrzębie traci młodych

Największym, systemowym problemem, który wyłania się z analizy, jest brak silnych powiązań z wyższą edukacją oraz brak ośrodków akademickich w Jastrzębiu-Zdroju. Niezależnie od tego, jak dobrze szkoły średnie przygotują absolwentów, brak perspektyw kontynuacji nauki na miejscu sprawia, że młodzi ludzie są zmuszeni do wyjazdu. Kierunki takie jak "Psychologiczno-medyczna" czy "Analityk" mogłyby być naturalnym pomostem do studiów wyższych, ale bez nich, Jastrzębie pozostaje jedynie przystankiem na drodze edukacyjnej.

W kontekście planowanej dywersyfikacji gospodarczej Jastrzębia-Zdroju (poza górnictwem), w tym rozwoju sportu, rekreacji i nowych technologii, oferta edukacyjna powinna być ściślej powiązana z tymi celami. Można i należy rozważyć wprowadzenie specjalizacji związanych z turystyką uzdrowiskową, sportem (np. zarządzanie sportem, fizjoterapia), czy zielonymi technologiami. Obecnie brakuje jasnej strategii, która by to wszystko połączyła.

Edukacja prywatna i miejska konkurencja: Wyzwania i możliwości

W Jastrzębiu-Zdroju, oprócz edukacji miejskiej (państwowej), funkcjonuje również edukacja prywatna. Choć nie jesteśmy przeciwnikami prywatyzacji w edukacji i uważamy, że w pewnych obszarach (np. opieka przedszkolna dla dzieci z niepełnosprawnościami) może być ona idealnym rozwiązaniem, to w przypadku obowiązkowej edukacji ponadpodstawowej, gdzie za każdym uczniem idzie konkretna kwota środków publicznych, uważamy, że konkurencyjność ze strony miasta powinna być o wiele wyższa. Miasto powinno dążyć do tego, by jego oferta edukacyjna była na tyle atrakcyjna i dostępna, aby uczniowie wybierali ją z przekonania, a nie z braku alternatyw.

Może warto by skierować inicjatywę prywatnych ośrodków na tworzenie szkolnictwa wyższego? To właśnie w tym obszarze leży klucz do zatrzymania młodzieży w mieście. Prywatne uczelnie lub filie renomowanych uczelni mogłyby wypełnić lukę w ofercie edukacyjnej, zapewniając absolwentom szkół średnich możliwość kontynuacji nauki na miejscu i budując realne perspektywy zawodowe w Jastrzębiu-Zdroju.

Podsumowanie: Jastrzębie-Zdrój na edukacyjnym zakręcie

Jastrzębie-Zdrój stoi przed pilnym wyzwaniem. Obecna oferta edukacyjna, choć zawiera pozytywne elementy, jest niewystarczająca pod względem liczby miejsc i często niedostosowana do dynamicznie zmieniającego się rynku pracy. Wyraźny niedobór miejsc na popularnych i perspektywicznych kierunkach, w połączeniu z brakiem perspektyw akademickich na miejscu, prowadzi do niepokojącego odpływu młodzieży.

Apel redakcji Jas24info.pl do Wiceprezydenta Miasta Jastrzębie-Zdrój, Pana Andrzeja Matusiaka

Panie Wiceprezydencie,

W związku z narastającym zaniepokojeniem rodziców i alarmującymi danymi dotyczącymi naboru do szkół ponadpodstawowych, redakcja Jas24info.pl zwraca się do Pana, jako osoby odpowiedzialnej za edukację w naszym mieście, z prośbą o pilne wyjaśnienia i przedstawienie konkretnych planów.

Z uwagi na przedstawioną krytyczną analizę, chcielibyśmy zapytać:

1. Jakie konkretne działania zamierza podjąć Miasto w celu zwiększenia liczby miejsc w szkołach ponadpodstawowych, zwłaszcza na najbardziej obleganych i perspektywicznych kierunkach, takich jak informatyka, programowanie czy mechatronika?

2. Czy planowane są inwestycje w infrastrukturę edukacyjną, które umożliwią rozszerzenie oferty i zaspokojenie realnego zapotrzebowania młodzieży?

3. W jaki sposób Miasto zamierza dostosować ofertę edukacyjną szkół branżowych do potrzeb transformującej się gospodarki Jastrzębia-Zdroju, tak aby przygotowywać absolwentów do zawodów przyszłości, a nie tylko przeszłości?

4. Czy istnieją konkretne plany dotyczące nawiązania współpracy z uczelniami wyższymi w celu stworzenia filii lub specjalistycznych ośrodków kształcenia w Jastrzębiu-Zdroju, aby zatrzymać zdolną młodzież w mieście?

5. Jaka jest długoterminowa wizja rozwoju edukacji w Jastrzębiu-Zdroju, która będzie spójna ze strategicznymi celami miasta i zapewni młodym ludziom realne perspektywy rozwoju na miejscu?

6. W jaki sposób Miasto zamierza zwiększyć konkurencyjność publicznej oferty edukacyjnej w obliczu istnienia szkół prywatnych, do których również trafiają publiczne środki, zwłaszcza w kontekście obowiązkowej edukacji? Czy Miasto rozważa skierowanie inicjatyw prywatnych na rozwijanie szkolnictwa wyższego w Jastrzębiu-Zdroju, aby stworzyć perspektywy dla młodzieży po zakończeniu edukacji ponadpodstawowej?

Mieszkańcy Jastrzębia-Zdroju zasługują na jasne odpowiedzi i konkretne działania. Liczymy na Pana szybką reakcję i gotowość do dialogu w tej niezwykle ważnej sprawie, która dotyczy przyszłości naszego miasta i jego młodych mieszkańców.

Z wyrazami szacunku,

Redakcja Jas24info.pl

Tagi: #EdukacjaJastrzębie #JastrzębieZdrój #AndrzejMatusiak #Wiceprezydent #NabórDoSzkół #BrakMiejsc #KrytykaEdukacji #Młodzież #OdpływMłodzieży #TransformacjaGospodarcza #SzkolnictwoPonadpodstawowe #Jas24info #ApelDoWładz #PrzyszłośćJastrzębia #EdukacjaPrywatna #SzkolnictwoWyższe

źródła danych :