Katarzynki, Andrzejki i... Cicha Noc przed Adwentem. Ostatnie dni wróżb dla Panien i Kawalerów!

Koniec listopada to w kalendarzu czas niezwykły. Zanim zasłuchamy się w pieśni adwentowe i oddamy zadumie, tradycja daje nam ostatnie dni na huczną zabawę, zaglądanie w przyszłość i, co najważniejsze, kultywowanie pięknych, choć nieraz zapomnianych, zwyczajów. Dziś przypada Katarzynka, zapomniane święto kawalerów, które jest idealnym kontrapunktem dla głośniejszych Andrzejek.

Dziś: Katarzynki, czyli Tajemne Wróżby Kawalerów (24 listopada)

Podczas gdy o Andrzejkach słyszał każdy, Katarzynki – święto obchodzone w dniu św. Katarzyny Aleksandryjskiej, męczennicy i patronki, m.in. cnotliwych kawalerów i filozofów – powoli odchodzi w cień.

To był czas, kiedy kawalerowie po cichu i z nadzieją próbowali odgadnąć, kogo los przeznaczył im na żonę. Wróżby kawalerskie, choć mniej widowiskowe niż panieńskie lanie wosku, miały swoją głębię i urok. Najpopularniejsze z nich?

1. Szukanie Kasi we śnie: Młodzieńcy wkładali pod poduszkę kartki z imionami panien lub kawałek gałązki wiśni, wierząc, że ta, którą zobaczą we śnie, będzie ich przyszłą wybranką.

2. Losowanie przedmiotów: Kawalerowie ciągnęli karteczki z imionami lub symbolami, aby dowiedzieć się, skąd będzie pochodzić żona, a nawet jaki będzie miała charakter.

Dziś, w świecie aplikacji randkowych, kawalerskie wróżby wydają się reliktem. Ale powiedzmy sobie szczerze: czy to nie jest ostatnia szansa dla Panów, by przejąć kontrolę nad własnym losem, zanim 30 listopada Panny wleją wosk do wody i ostatecznie przypieczętują czyjąś przyszłość? Panowie, głowa do góry! Dziś jest Wasz dzień!

Już wkrótce: Andrzejki, czyli Panny Wkraczają do Akcji (30 listopada)

Tydzień później scena należy już wyłącznie do Panien. Andrzejki, obchodzone w wigilię św. Andrzeja Apostoła, to tradycyjnie dzień matrymonialnych wróżb dziewcząt. Dziś to huczna zabawa, ale dawniej było to wydarzenie traktowane z niebywałą powagą i w tajemnicy.

Tradycja Andrzejek jest spektakularna i pełna emocji:

• Lanie wosku przez ucho klucza: Najbardziej znany zwyczaj. Wosk przelewany przez dziurkę od klucza symbolicznie otwierał bramę do przyszłości. Cień rzucany przez woskowy kształt na ścianę miał zdradzać zawód, wygląd, a nawet inicjały przyszłego męża.

• Wyścigi butów: Panny ustawiały buty jeden za drugim, przesuwając je od ściany do progu. Właścicielka buta, który pierwszy przekroczył próg, miała jako pierwsza wyjść za mąż.

• Wróżby z przedmiotami: Chowanie pod talerze symboli (np. pieniążka, różańca, obrączki) pozwalało odgadnąć przyszłość materialną i duchową.

Prawdziwe wyzwanie polegało na zachowaniu kamiennej twarzy, gdy wosk zdradzał, że przyszły mąż będzie chudy jak tyczka albo, co gorsza, że wcale go nie będzie!

Ostatni Akord Przed Ciszą

Dlaczego te dwa święta, Katarzynki i Andrzejki, są tak ważne? Ponieważ stanowią ostatnie, huczne pożegnanie z zabawą i wróżbami przed nadejściem Adwentu.

Adwent, który rozpocznie się już wkrótce (pierwsza niedziela Adwentu przypada 1 grudnia), to okres oczekiwania, refleksji i duchowego przygotowania na Boże Narodzenie. W dawnej kulturze tradycyjnie był to czas postu, wyciszenia i wstrzemięźliwości od hucznych zabaw, w tym wesel.

Katarzynki i Andrzejki to więc urocza brama między okresem swobody a czasem zadumy. Są przypomnieniem, że choć nadchodzi duchowa cisza, warto kultywować tradycje – nawet te z przymrużeniem oka. W końcu każdy, niezależnie od płci, zasługuje na jeden wieczór w roku, by oficjalnie i z szacunkiem powróżyć sobie o przyszłości.

Nie pozwólmy, by Katarzynki zniknęły! Bawmy się, wosk lejmy, karty tasujmy i z optymizmem czekajmy na Adwent!